Jabłoń

Malus domestica Borkh.

Jabłoń domowa, taka jaką wszyscy znamy poswatała w wyniku samoczynnego krzyżowania dwóch dziko rosnących na Kaukazie jabłoni - Malus pumila Mill. oraz Malus sylvestris Mill. Później człowiek uzupełnił tego mieszańca genami kilku innych naturalnie występujących w Azji i Europie gatunków.

Jest najchętniej uprawianym drzewem owocowym klimatu umiarkowanego.

www.treemendus-fruit.com

Pomijając ogromne znaczenie symboliczne i kulturowe owoców jabłoni należy zwrócić uwagę na jego walory dietetyczne i kulinarne.

Jabłka są źródłem probiotycznych pektyn, kwasów organicznych (kwas jabłkowy, cytrynowy, bursztynowy, winowy, szczawiowy, galusowy), witamin (C, B1 B2, B6, E, K, PP, prowitamina A) i biopierwiastków - miedź, kobalt, cynk, molibden, mangan.

Jabłka spożywamy na surowo i po obróbce termiczne (gotowane, smażone, pieczone). Są głównym składnikiem lub dodatkiem do wielu potraw. Powstają z nich przepyszne przetwory i wina oraz nieoceniony ocet jabłkowy.

Owoce jabłoni używane są również jako surowiec leczniczy (w dawnej medycynie były stosowane na ostre zapalenie żołądka, zapalenie dwunastnicy i jelit, niestrawność, nadkwaśność, biegunka, zaparcia) i kosmetyczny (kwasy owocowe świetnie sprawdzają się w pilingach, a witaminy i mikroelementy w maseczkach).

Jabłoń to nie tylko owoce. 

Liście tego gatunku zwierają między innymi: rutynę, kwercytrynę, leukoantocyjanidyny, garbniki i glikozydy fenolowe. Są wykorzystywane w fitoterapii, mają działanie: przeciwzapalne, ściągające, moczopędne, przeciwbiegunkowe, łagodzące stany alergiczne, odtruwające. Napar z liści świetnie zastępuje herbatę. W kosmetyce polecane są do skory łojotokowej i trądzikowej, a także dla przetłuszczających się włosów.

Kora jabłoni z dodatkami barwi tkaniny na kolor żółty, zielono-czarny i czarny.

Drewno jabłoniowe jest wykorzystywane w stolarstwie i jest świetne do wędzarni.

Dla Celtów jabłoń była najważniejszym drzewem - pełniła funkcje drzewa życia i była symbolem miłości. Energia jabłoni zwiększa spokój umysłu, zadowolenie i szczęśliwość, pomaga w odnoszeniu sukcesów. W dawnych wierzeniach jabłoń była utożsamiana z drzewem wiadomości dobrego i złego. Pozwala wyzbyć się lęków dotyczących stanu posiadania i zwiększa możliwości twórcze. Pomaga wypracować szczerość i uczciwość w stosunku do siebie i innych. Ułatwia przyswajanie wiedzy i zdobywanie mądrości życiowej. Sprzyja płodności.

W podkarpackich sadach - szerzej o nich w innym wpisie, mamy kilka odmian jabłek. Miedzy innymi: szare i złote renety, papierówki, antonówki, cytrynówki, bukówki, malinówki,  koksy, kronselskie. 

W tym roku jabłek było bardzo niewiele, a niektórych odmian nie było wcale. Niestety stare drzewa tak mają, że przeważnie owocują co drugi rok.

Udało się tylko trochę podjeść, zrobić kilka szarlotek i nastawić ocet jabłkowy.

Na zdjęciu "spady" z przeznaczeniem na ocet jabłkowy (o nim innym razem).

Podkarpackie jabłka są dostępne sezonowo; od czerwca do listopada. Niestety nie w tym roku.