pietruszka zwyczajna

Petroselinum crispum (Mill.) Fuss. jest rośliną dwuletnią pochodzenia śródziemnomorskiego. Obecnie rośnie dziko nie tylko w Europie, ale również w pn. - zach. Afryce, Amerykach, Australii, Nowej Zelandii i Japonii.

Pietruszka była używana już przez starożytnych. Grecy używali jej jako rośliny przyprawowej i leczniczej, Rzymianie wykorzystywali ją nie tylko kulinarnie do dekoracji potraw ale również do dekoracji pomieszczeń. szersze zastosowanie w kuchni pietruszka znalazła dopiero na początku XVI wieku. Obecnie uprawiana jest przede wszystkim do celów kulinarnych jak warzywo i przyprawa; jest również rośliną leczniczą.

 

Pietruszka występuje w dwóch grupach odmian użytkowych: korzeniowej np.: Berlińska, Amsterdamska, Cukrowe, Lenka; oraz naciowej: o mało atrakcyjnym, łykowatym korzeniu i różnorakich liściach - gładkich, kędzierzawych, a nawet różnobarwnych.

Surowcem leczniczym są zarówno korzenie jak i nasiona oraz liście pietruszki. 

Głównym składnikiem leczniczym pietruszki jest olejek eteryczny. U różnych odmian ma on różny skład. Dodatkowo w pietruszce występują: polisacharydy, glikozydy, luteolina, poliacetyleny, kwas petroselinowy, fitosterole, flawonoidy, substancje śluzowe, sole mineralne.

Korzeń: olejek eteryczny - do 0,5%, polisachrydy - do 6%.

Liście: olejek eteryczny - do 0,02%, bardzo dużo witaminy A i C (200 mg/100 g) oraz żelaza, magnezu (wysoka zawartość chlorofilu) i potasu.

Nasiona: olejek eteryczny - do 5%, 22% oleju tłustego.

Pietruszka działa moczopędnie (zwiększa przesączanie w kłębkach nerkowych, a jednocześnie zwalnia zwrotną resorpcję w cewkach) - jest więc polecana przy w stanach nieżytowych jelit i dróg moczowych, przy obrzękach spowodowanych zatrzymaniem wody i sodu w organizmie, w kamicy nerkowej oraz pęcherzowej. Rozszerza naczynia krwionośne i lekko obniżają ciśnienie krwi. Ma także własności antyseptyczne oraz wiatropędne (zmniejsza napięcie mięśni gładkich jelit i dróg moczowych). Pobudza wydzielanie śliny i soku żołądkowego, co ułatwia trawienie i przyswajanie pokarmów.

Okłady ze świeżej, posiekanej pietruszki (z dodatkiem białka jajka kurzego) pomagają na obrzęki przy kontuzjach stawów.

Duże dawki wyciągu z owoców, stosowane przez dłuższy czas,mogą powodować skurcze macicy, uszkodzenie błon śluzowych przewodu pokarmowego, pobudzenie ośrodkowego układu nerwowego i krwawienia maciczne.  

Przy stosowaniu owoców pietruszki u małych dzieci oraz u kobiet w końcowym okresie ciąży należy zachować szczególną ostrożność.

 

Pietruszka, głównie ze względu na dużą zawartość witaminy C, działa rozjaśniająco na skórę, wybiela piegi i przebarwienia. Łagodzi również sany zapalne skóry i pomaga w leczeniu trądziku.

Tonik pietruszkowy:
duży pęczek świeżej natki pietruszki porwać lub posiekać, wsypać do słoika i zalać szklanką przegotowanej, ostudzonej wody. Zakręcić i pozostawić na 12 - 24 godzin. Odcedzić. Stosować do przemywania skóry jak tonik. Ze względu na duża zawartość witaminy C tonik będzie miał działanie rozjaśniające i rozświetlające. Dodatkowo będzie działał normalizująco na skórę (może lekko wysuszać). Składniki zawarte w liściach pietruszki opóźniają efekty starzenia.
Należy zachować ostrożność przy stosowaniu tego toniku rano, latem, gdyż zawarte w pietruszce furanokumaryny zwiększają wrażliwość skóry na promienie UV.

Maseczka rozświetlająca z serem lub jogurtem:
garść rozdrobnionych liści pietruszki mieszamy z dwoma łyżkami sera białego lub jogurtu (opcjonalnie możemy dodać żółtko jaja kurzego - silniejsze działanie odżywcze) i nakładamy na twarz na 10 - 20 minut. Spłukujemy ciepła wodą.

W niektórych kulturach pietruszka jest uważana za afrodyzjak.
W magii uważa się ją za zioło ochronne.