ogórecznik

Ogórecznik lekarski (Borago officinalis L.) jest rośliną pochodzenia śródziemnomorskiego, z rodziny ogórecznikowatych. Z powodzeniem rośnie w Polsce jako roślina uprawna lub chwast.

Ogórecznik jest rośliną jadalną, leczniczą i ozdobną, bardzo cenną dla pszczół (roślina miododajna). Częścią jadalną są zarówno kwiatki jak i młode liście, surowcem zielarskim jest całe ziele.

Tkanki ogórecznika zawierają głównie śluzy, alkaloidy żywice i kwasy organiczne, takie jak cytrynowy, mlekowy, octowy i jabłkowy. Obecne są w nich także saponiny, flawonoidy (antocyjany), garbniki, allantoina, fitosterole, tokoferole, związki cyjanogenne. W świeżych liściach jest dużo soli mineralnych ( krzem, wapn, potas, azotan potasu) oraz witamina C.

Olej z nasion ogórecznika stanowi źródło stosunkowo rzadko występującego w olejach roślinnych nienasyconego kwasu tłuszczowego - kwasu gamma-linolenowego niezbędnego do prawidłowego rozwoju i funkcjonowania organizmu. Oprócz tego zawiera ok. 30-40% kwasu linolowego, 18-25% kwasu linolenowego i ok. 15-20% kwasu oleinowego.

W ziołolecznictwie ogórecznik stosuje się jako zioło moczopędne, przeciwzapalne i ściągające, jest również polecane w depresji a także w stanach wyczerpania nerwowego Wpływa na procesy regeneracji naskórka, dzięki zawartości krzemionki.

Kiedyś odwar z ogórecznika podawano przy gruźlicy, zapaleniu płuc, osłabieniu naczyń krwionośnych, chorobie wrzodowej oraz przy histerii, hipochondrii, kołataniu serca. 

Olej z nasion ogórecznika (tłoczony mechanicznie) posiada żółte zabarwienie i ma zastosowanie zarówno w lecznictwie jak i w kosmetyce. Obniża poziom cholesterolu i ciśnienie zmniejszająca ryzyko zatorów i zakrzepów. Działa również przeciwbakteryjnie, przeciwalergiczne i przeciwzapalnie. 

  

Ogórecznik znajduje wiele zastosowań w kosmetyce. Świeże ziele i sok nadają się do maseczek odmładzających, odżywczych i nawilżających. Sok usuwa stany zapalne i pobudza regenerację naskórka. Papka z ziela przyspiesza gojenie ran, oparzeń, wyprysków, odleżyn. Okłady z naparu, świeżego roztartego ziela i soku zmniejszają obrzęk po urazach mechanicznych. Suszone ziele ogórecznika jest bardzo cennym składnikiem kąpieli pielęgnacyjnych. Również olej z nasion ogórecznika nadaje się do pielęgnacji skóry, szczególnie suchej z tendencją do łuszczenia i chorób skóry (trądzik, oparzenia, czyraki, świąd, trudno gojące się rany), dobrze oczyszcza skórę usuwając zanieczyszczenia z porów i zamykając je. Poprawia również stan włosów i paznokci, szczególnie przy niedoborze witaminy F.

Ogórecznik znajduje swoje miejsce również w kuchni. 

Nazwa rośliny pochodzi od jej charakterystycznego "ogórkowego" smaku i zapachu. Świeże liście ogórecznika można dodawać do sałatek, białego sera i orzeźwiających koktajli i napojów. Nadają się również jako przyprawa do  potraw mięsnych. Można dusić je na maśle lub oliwie z czosnkiem jak szpinak. Bardzo dobrze pasują do chłodniku z botwinki i barszczu ukraińskiego.
Kwiaty oraz młode liście dodaje się do likierów, napojów, win, octu. Kandyzowane kwiaty ogórecznika mogą być świetną, oryginalną dekoracją ciast i tortów.
Suszone liście są dobrą przyprawą do duszonej lub pieczonej dyni, kabaczka, cukinii i ogórków, także do duszonych jarzyn i zapiekanek.

Ziele ogórecznika ze względu na dużą zawartość soli mineralnych polecane jest w diecie bezsolnej. Posiada specyficzny i rzadki kompleks związków organicznych i składników mineralnych.  

Legioniści rzymscy w czasach Cesarstwa dostawali wino z liśćmi i kwiatami ogórecznika, pobudzające waleczność - badania naukowe potwierdzają, że ogórecznik możne wpływać na poziom adrenaliny w organizmie (tak ogórecznik dotarł do Europy Środkowej i Północnej).

Palone rośliny wydzielają dość spektakularnie iskrzący się azotan potasu.
Liście barwią tkaniny na niebiesko.

W magii ogórecznik stosowany jest na wzmocnienie siły psychiczne.